در حال حاضر اکثریت قاطع ساختمانهای کشور را ساختمانهایی تشکیل میدهند که در دهههای گذشته ساخته شده و نیازمند ارزیابی و در صورت لزوم ارتقاء ایمنی بر اساس ضوابط حداقلی قابل قبول روز هستند.
همچنین ساختمانهای زیادی با کاربریهای مختلف در کشور وجود دارند که دارای قدمت بیش از ۲۵ سال بوده و اکثر آنها در زمانی ساخته شدهاند که مقررات ملی ساختمان به شکل فعلی وجود نداشته و طراحی و ساخت آنها تابع ضوابط و مقررات زمان خود بوده است.
بررسیهای میدانی نشان میدهد که بسیاری از این ساختمانها طی مرور زمان از لحاظ عملکرد سازه و پیشگیری از حریق دارای ضعفهای زیادی شدهاند، بنابراین وجود ضوابطی برای ارزیابی وضع موجود و تلاش برای ارتقای ایمنی و کاهش خطرپذیری امری ضروری است.
از آنجا که ارتقای سطح ایمنی ساختمانهای قدیمی به سطح ایمنی ساختمانهای نوساز در برخی موارد غیر ممکن و با غیر اقتصادی میباشد لذا در تهیه این ضوابط، صرفاً ارتقاء تراز ایمنی ساختمانها به حد قابل قبول مورد توجه قرار گرفته است تا از این طریق بتوان ضمن رعایت الزامات حیاتی و مؤثر مقررات ملی ساختمان در زمینهٔ ایمنی سازه و حریق، صرفه اقتصادی را نیز تأمین کرده و از بروز خسارات شدید پیشگیری نمود.
این دستور کار و راهنما با عنوان ارزیابی ایمنی و بهسازی ساختمانهای موجود، با اهداف یاد شده و برای اولین بار در سال ۱۴۰۳ و مشتمل بر دو بخش سازه و ایمنی در برابر آتش تدوین و ابلاغ شده است.
در بخش اول کتاب ارزیابی ایمنی و بهسازی ساختمانهای موجود، ضوابط ارزیابی و بهسازی سازه ساختمانهای موجود تحت اثر بارهای ثقلی و زلزله و همچنین در موارد لازم در برابر سایر بارهای مهم از قبیل، باد، سیل آتش سوزی و انفجار بیان شده است.
در بخش دوم ضوابط ایمنی در برابر آتش ارائه شده است.
در تهیه این راهنما از کلیه تجارب دو دهه اخیر کشور در زمینه بهسازی ساختمانها و نیز از معتبرترین دستورالعملهای موجود داخلی و بین المللی بهره برداری شده است. در این راهنما ارائه جزئیات روشهای بهسازی مورد نظر نبوده و صرفا به ارائه ضوابط مورد نیاز پرداخته شده است.
موضوع مهم ارزیابی و بهسازی ساختمانهای موجود با هدف صرفه جویی در مصرف انرژی در حوزههای معماری تاسیسات برقی و مکانیکی به زودی تدوین و ابلاغ خواهد شد.
حوزه شمول دستورکار ارزیابی ایمنی و بهسازی ساختمان های موجود:
- ساختمانهای بلند واقع در کلان شهرها
- مراکز درمانی مشمول دستورالعمل اجرایی ایمن سازی مراکز درمانی مصوب ۱۴۰۱/۱۲/۱۴ ستاد ملی مدیریت بحران
- تاسیسات گردشگری موضوع ماده ۴ آیین نامه حمایت از ایمن سازی تاسیسات گردشگری
و در اولویت دوم سایر ساختمانهای مهم اعم از مسکونی و عمومی میباشد.