از سال ۱۳۶۶ مقررات حاکم بر جنبه‌های مهندسی و فنی ساختمان (طراحی- نظارت- اجرا)، توسط وزارت راه و شهرسازی در قالب مقررات ملی ساختمان به تدرج وضع و الزامی شد.

در حال حاضر این مقررات به درجه‌ای از کمال و غنا رسیده است که بعنوان مرجع و منبع آموزشی در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. در همین راستا دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان اقدام به تهیه و انتشار کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی جهت کمک به طراحی و اجرای اصولی سازه‌های فولادی نموده است.

اتصالات جوشی

سازه‌های فولادی مجموعه‌ای از اعضای باربر، ساخته شده از ورق و یا نیمرخ‌های فولادی می‌باشند که به کمک اتصالات جوشی یا پیچی به یکدیگر متصل شده و اسکلت ساختمان را به وجود می‌آورند. موضوعی که همیشه بحث برانگیز بوده و موجب نگرانی طراحان و سازندگان سازه‌های فولادی است، چگونگی رفتار این اتصالات در محل گره هاست.

وسایل اتصالی که برای ساخت اعضا و اتصال آنها به یکدیگر به کار می‌رود شامل، پیچ، پرچ و جوش است. در این میان استفاده از جوش در ساختمان سازی متعارف در ایران بسیار رایج است.

در سطح جهانی، قدمت استفاده از جوش در ساخت اسکلت فولادی شاید به ۱۰۰ سال برسد. در کشور ما نیز شاید بتوان قدمتی ۵۰ ساله برای استفاده از اتصالات جوشی در ساختمان تصور نمود. طی این سالیان نسبتا طولانی، مسلما پیشرفت‌های قابل توجهی در شناخت جوش و توسعه فن آوری‌های مربوطه صورت گرفته است. اما هنوز هم بدگمانی‌هایی در خصوص رفتار اتصالات جوشی در ذهن مهندسین وجود دارد. صدمات به وجود آمده در اتصالات جوشی ساختمان‌های بلندمرتبه تحت اثر زلزله، عاملی برای افزایش این بدگمانی هاست.

طراحی اتصالات فلزی

برای یادگیری نکات تخصصی طراحی اتصالات سازه‌های فولادی، می‌توانید در دوره‌ی اتصالات سـرا شرکت کنید و طراحی انواع اتصالات جوشی و پیچی را بیاموزید.

مشاهده

ضعف‌های اجرایی در اتصالات جوشی

با وجود تمام این معضلات هنوز نمی‌توان جانشینی برای اتصالات جوشی متصور بود. عقیده اهل فن بر این است که اگر استانداردهای مربوطه در طراحی و اجرای اتصالات جوشی به خوبی بکار گرفته شود، با توجه به خواص متالوژیک و مکانیکی ناحیه جوش شده، نباید اشکال خاصی در رفتار اتصالات جوشی به وجود آید. گواه خوب این ادعا استفاده موفق از جوش و اتصالات جوشی در صنایع کشتی سازی، خودرو سازی، مخازن تحت فشار، خطوط انتقال گاز و صنایع نظیر آن می‌باشد که در آنها اتصالات جوشی به طور موفقیت آمیزی ایفای نقش نموده‌اند.

با توجه به موارد فوق می‌توان نتیجه گیری نمود که عامل اساسی بروز مشکلات در جوشکاری‌های ساختمانی، عدم رعایت اصول اساسی در حین اجراست.

اگر از تعدادی پروژه‌های عمرانی خاص صرفنظر نماییم. غالبا اکثر پرسنل جوشکاری شاغل در بخش ساختمان، آموزش خاصی ندیده و فاقد تبحر لازم هستند و معضل مهمتر اینکه هیچ کنترلی بر روی کیفیت اجرای جوش وجود ندارد.

راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان‌های فولادی ویرایش ۱۳۹۰

با توجه به قوانین جاری، در سطح ساختمان سازی مسکونی، فرد مسئول در قبال کیفیت ساختمان و رعایت موارد آیین نامه‌ای، مهندس ناظر می‌باشد. که با توجه به برنامه‌های آموزشی دوره‌های مهندسی، اغلب مهندسین نیز از قواعد و آیین نامه‌های اجرایی مربوط به جوشکاری کم اطلاع و شاید بی‌اطلاع هستند.

با توجه به حساسیت امر، دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان از چند سال قبل اقداماتی به منظور افزایش آگاهی مهندسین ناظر در این زمینه نمود.

کتاب حاضر با عنوان راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان‌های فولادی ویرایش۱۳۹۰ نیز بخشی از این اقدامات است که هدف اصلی آن آشنایی مهندسین ناظر و مجری با دستگاه‌ها و اصول اجرایی جوشکاری است.

این مجموعه شامل ۱۵ فصل است که با استثنای فصول ۱۰ و ۱۱ که در بر گیرنده اصول طراحی اتصالات جوشی است، باقی فصول در ارتباط مستقیم با مسائل اجرایی، نظارت و کنترل کیفیت جوش می‌باشند.

کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی منبع آزمون نظام مهندسی

لازم به ذکر است کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی ویرایش ۱۳۹۰ یکی از منابع آزمون نظام‌مهندسی می‌باشد که در بودجه بندی سوالات آزمون نظام مهندسی نظارت و اجرا از تأثیر گذارترین و نمره آور ترین مواد این آزمون به شمار میرود.

در فهرست مواد آزمون اینگونه ذکر شده که فقط بخش‌های مربوط به نظارت و اجرا مورد نظر هستند.