نیلینگ یا میخکوبی خاک ( Soil Nailing) چیست + کاربردهای اجرایی
یکی از روش های پایدار سازی گود و سازه های نگهبان در برابر رانش خاک، عملیات نیلینگ یا میخکوبی می باشد. در این روش با استفاده از خود خاک های دیواره، مانع رانش خاک به داخل گود می شویم.
این روش در طرح های مختلف عمرانی بسیار رایج می باشد. از این جمله این طرح ها عبارتند از:
- تثبیت ترانشه های در احداث راه آهن و بزرگراه ها
- تثبیت شیب های زمین در برابر رانش احتمالی
- پایدار سازی کوله های مجاور پل در زمین های ریزشی
- پایدار سازی گود برای ساختمان های بلند در مناطق شهری
- پایدار سازی گود ایستگاه های زیرزمینی مترو
مزایای مهاربندی گود به روش نیلینگ چیست؟
اجرای گودهای عمیق در پروژه های مختلف ، به خصوص پروژه های داخل شهر نیاز به شرایط خاص دارد. یکی از مشکلات رایج در اجرای پروژه های شهری بحث اشغال فضا و معارضین و ترافیک ناشی از اجرای عملیات عمرانی در محل پروژه می باشد. به کمک روش نیلینگ می توان فضای کمتری اشغال کرد و در نتیجه مشکلات ترافیک و به تبع آن مشکلات ناشی از معارضین به حداقل می رسد. علاوه بر این موضوع در مهاربندی به روش نیلینگ یا میخکوبی عملیات حفاری و پایدار سازی به صورت همزمان پیش میرود و موجب افزایش سرعت در پیشرفت پروژه می گردد. همچنین در روش نیلینگ امکان تقویت طرح در حین اجرا فراهم است و می توان اقدامات لازم برای افزایش پایداری را بر اساس نظر مشاور اجرا نمود.
فضایی عملیاتی ای که پس از پایدارسازی گود به روش نیلینگ در اختیار پیمانکار قرار میگیرد، بیشتر از روش های دیگر پایدارسازی می باشد که باعث افزایش عملکرد در فضای پروژه خواهد شد و در نتیجه منجر به پیشرفت سریع پروژه می گردد.
نکات قابل توجه نیلینگ برای پایدار سازی گود چیست؟
با توجه به اینکه میخکوبی باید در زیر سازه های مجاور ملک صورت بگیرد، نیاز به اخذ مجوز از همسایگان پروژه می باشد. علاوه بر این مسئله آلودگی صوتی حین عملیات نیلینگ مسئله قابل توجه دیگر است که لازم است از تجهیزات مناسب برای اپراتورها و حاضرین در محل پروژه تعبیه دید.
روش اجرای عملیات نیلینگ یا میخکوبی به چه صورت است؟
روش اجرای عملیات نیلینگ را در پنج گام به شما معرفی می کنیم:
گام اول – حفاری و خاکبرداری:
در این گام ، تا عمق مناسبی که خاک به صورت پایدار برای مدت 24 تا 48 ساعت باقی بماند، حفاری انجام می دهیم. معمولا بین 1 تا 2 متر می باشد که بسته به نوع خاک و پایداری آن این مقدار می تواند متفاوت باشد. ضمن آنکه عرض حفاری باید به میزانی باشد که ماشین آلات عملیات نیلینگ بتوانند در فضای مناسب قرار بگیرند و به راحتی کار میخکوبی و مهاربندی را انجام بدهند.
گام دوم – حفاری چاهک ها:
چاهک هایی به صورت افقی یا مایل در دیواره ها به وسیله دستگاه های مخصوص حفاری می کنیم. قطر این چاهک ها حدود 10 الی 15 سانتی متر و دارای طولی به حدود 5 الی 10 متر می باشد. مقدار دقیق این ابعاد بر اساس مشخصات فیزیکی و مکانیکی خاک طراحی و تعیین می گردد.
گام سوم – قراردادن میلگرد و تزریق دوغاب:
دوغاب ها به جهت ایجاد پیوستگی ارتباط بین خاک و میلگرد اطراف میلگرد را احاطه می کنند. همچنین این دوغاب به منظور جلوگیری از خوردگی میلگرد نیز استفاده می شود. به منظور حفظ میلگرد در موقعیت مرکزی چاهک و دوغابگیری کامل در اطراف آن ، در طول میلگرد قطعاتی بین میخ ها و دیواره داخلی سوراخ های چاهک قرار می دهند. دوغاب ریزی بر اساس فشار جاذبه و گاهی فشار خارجی دستگاه صورت می پذیرد و به طور کامل میخ را در چاهک می پوشاند. يک شیلنگ دوغاب ريزي به انتهاي چال رفته و فضاي خالي باقي مانده را از انتها تا ابتداي چال دوغاب ريزي مي‌کند. شيب چال‌هاي حفر همانطور که پيش از اين نيز گفته شد به مقدار ملايمي در پايين سطح افق قرار دارد. لذا دوغاب با نيروي وزن وارد شده بر آن به خوبي در حفره‌ها جا مي‌گيرد. به چنين روشي، روش دوغاب ريزي ثقلي گفته مي‌شود که جزء روش‌هاي متداول در ميخ کوبي به حساب مي‌رود. دوغاب نقش اصلي انتقال تنش از زمين به ميخها را ايفا مي‌کند.
پس از اتمام عمليات تزريق، سطح ديواره جهت جلوگيري از فرسايش و همچنين حفظ يكپارچگي بيشتر در عملكرد ميخ ها، توسط يك لايه بتن پاشیده شده shotceret پوشانده مي‌شود. این پوشش نوعي اتصال سازه‌اي در سيستم ايجاد مي‌کند که در میخکوبی ها دو نوع پوشش وجود دارد: 1- پوشش موقت 2- پوشش دائمی.
گام چهارم – اجرای پوسته موقت :
پوشش موقت نقش سطحي را ايفا مي‌کند که اجزاي سازه‌اي ميخکوبي یا نیلینگ را به يکديگر متصل مي‌نمايد. نوارهای زهکشی ژئوکمپوزیت بر روی نمای سطح خاکبرداری در بخشهای میانی در مجاورت مکان هایی که میخ گذاری شده اجرا می گردند. نوارهای زهکشی لوله شده در پاشنه خاکبرداری اولیه برای نصب در مرحله بعد باقی می ماند. نوارهای زهکشی می بایستی تا انتهای دیواره ادامه یافته و آب را به پاشنه نهایی انتقال داده و در نهایت آن را توسط پاشنه زهکشی به خارج از خاکریز برساند. همچنين پس از بتن‌پاشي موقت جهت اتصال كامل سر ميخها به ديواره و همين طور جلوگيري از بروز برش پانچ در ديواره و در صورت نياز تنش‌دهي به ميخ ها، يك صفحه فلزي به عنوان سر نيل بر روي ديواره قرار گرفته و توسط يك مهره به آرماتور درون گمانه متصل مي‌شود.
گام پنجم – اجرای پوسته نهایی :
پس از حفاری و میخ گذاری و اجرای پوسته های موقت تا ارتفاع کف مورد نظر، شروع به اجرای پوسته نهایی و دائم می کنیم. پوسته نهایی ممکــن است شامل بتن درجای مسلح (CIP= Cast In Place) ، شاتکریت مسلح و یا پانل های بتنی پیش ساخته باشد.
پوشش دائمي بعد از آنکه ميخها نصب و پوشش موقت شکل گرفت، اجرا مي‌شود. ضخامت اين پوشش كم بوده و غالباً به 10 تا 15 سانتيمتر محدود مي‌شود.
در فیلم زیر میتوانید اجرای عملیات میخ گذاری را مشاهده کنید:
برای یادگیری تخصصی طراحی و اجرای نیلینگ می توانید در دوره "طراحی، اجرا ونظارت نیلینگ و انکراژ(باآموزش نرم افزارplaxis و Geo studio)" شرکت نمائید.
منبع: برگرفته شده از کتاب "تخریب، گودبرداری و سازه های نگهبان" مهندس علیرضا صمیمی