یکی از تکنولوژی‌های صنعت ساخت و ساز که از حدود 40 سال پیش مورد استفاده انبوه‌سازان در جهان بوده است، سیستم قالب تونلی می‌باشد. در این سیستم دیوارها و سقف بصورت همزمان و طبقه به طبقه آرماتوربندی و بتن‌ریزی می‌شوند، به همین دلیل سیستم سازه‌ای مقاوم در برابر بارهای جانبی در ساختمان‌های ساخته شده به این روش از نوع دیوار باربر بتن مسلح می‌باشد.

این سیستم یکی از بهترین روش‌های ساخت و ساز صنعتی است و در ابتدا در کشورهایی که با مشکل زلزله روبرو بودند مورد توجه قرار گرفت. ‌روش قالب تونلی، مانند دیگر روش‌های ساخت صنعتی، در چهار معیار کاهش زمان، کاهش هزینه، ارتقاء کیفیت و امنیت کارکنان توجیه‌پذیر است.

قالب‌هایی که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرند، براساس ابعاد فضاهای معماری تهیه و ساخته می‌شود. هزینه اولیه تهیه قالب نیز در این روش نسبتا بالا می‌باشد.

باتوجه به جدول 3-4 از ویرایش چهارم استاندارد 2800، ارتفاع مجاز برای ساختمان‌های با سیستم دیوار باربر به 50 متر محدود شده است. پس با این روش می‌توان ساختمان‌هایی با حدوداً 16 طبقه احداث کرد.

مزایای استفاده از قالب تونلی:

مقاومت خوب و رفتار لرزه‌ای مناسب بدلیل یکپارچگی سیستم
کاهش آرماتوربندی نسبت به سیستم قاب ساختمانی بتنی (حدود 30%)
کاهش حجم عملیات نازک‌کاری بدلیل وجود بتن expose در اغلب سطوح و اجرای سریع اندود بر روی سطوح صاف
کاهش نیروی انسانی بدلیل جابجایی مکانیزه قالب‌ها
سرعت اجرایی بالا بدلیل اجرای همزمان دیوار و سقف

معایب استفاده از این سیستم:

محدودیت در طراحی معماری بدلیل دیوارهای سازه‌ای
محدودیت در جابجایی پارتیشن‌ها
نیاز مبرم به جرثقیل جهت جابجایی قالب بدلیل سنگین بودن آن
امکان تغییر ابعاد بعد از تولید قالب منتفی است.
عدم دسترسی به لوله‌ها و شبکه تاسیسات الکتریکی در زمان بهر‌برداری

مراحل اجرای قالب تونلی به ترتیب زیر است:

آرماتوربندی دیوارهای سازه‌ای
اجرای لوله‌های برق دیوارها
قالب‌بندی دیوارها و سقف و نصب رامکا
آرماتوربندی سقف
اجرای لوله‌های برق سقف
بتن‌ریزی دیوار و سقف طبقه
قالب‌برداری بعد از کسب مقاومت بتن
اجرای طبقه بعدی به ترتیب مراحل قبل

برخی از نکات اجرایی این روش:

اجرای فونداسیون در این روش همانند سایر روش‌ها می‌باشد و تنها نکته مهم آن قرار دادن آرماتورهای انتظار در محل اجرای دیوارهای بتنی است.
رامکای بتنی به ارتفاع ۱۰ سانتی متر و طول و عرض لازم در محل دیوارها چه در فونداسیون و چه در سایر طبقات باید اجرا شود.
آرماتوربندی دیوارها طبق نقشه‌های اجرایی در دوشبکه افقی و عمودی اجرا می‌شود و همان زمان هم قوطی‌های برق جایگذاری شده و محل بازشوها نیز با قالب مخصوص جانمایی میشود.
به سقف قالب توسط جک‌های مورب قالب خیز منفی می‌دهیم. (خیز منفی برای کنترل شکم انداختن سقف بتنی تحت اثر وزن خود می‌باشد.)
انجام عمل تراکم در دیوارها به علت وجود آرماتور با مشکل روبرو است، بنابراین باید از بتن با روانی بالا استفاده شود. از طرفی بتن با روانی و اسلامپ بالا درای مقاومت کمی است؛ در نتیجه راه حل استفاده از مواد فوق‌روان‌کننده است که این امر می‌تواند باعث افزایش هزینه‌ها شود.
پس از برداشتن قالب باید به قرار دادن جک در فواصلی که آیین‌نامه بیان میکند اقدام کنیم.
در فصل زمستان می‌توان برای گیرش زودتر بتن، قالب‌ها را گرم کرد.
دیوارهای غیرباربر و راه‌پله‌ها را می‌توان به‌صورت پیش‌ساخته و پس از بتن‌ریزی دیوارهای باربر و سقف اجرا نمود.

سیستم قالب تونلی – مزایا و معایب اجرای ساختمان به این روش