وال پست چیست؟ + نکات اجرایی آن در ساختمان سازی
این روزها یکی از مباحث مهم در اجرای ساختمان‌‌‌ها که مورد توجه اکثر مهندسان ناظر و مجری ساختمان است، بحث اجرای وال پست هاست.
پس از زلزله سال ۱۳۹۶ کرمانشاه، تحولی در نگاه مهندسان به بحث طراحی اجزای غیرسازه‌ای شکل گرفت که اهمیت طراحی و اجرای وال پست‌ها را در سازههای ساختمان چند برابر کرد.
در این مطلب به بررسی لزوم اهمیت اجرای وال پست و نکات مربوط به آن می‌پردازیم.
وال پست چیست؟
وال‌پست (Wall Post) در اصلاح انگلیسی از دو ترکیب نگهدارنده و دیوار تشکیل شده است ( دیوار = wall ، نگهدارنده = post). این نگهداری از دیوار در برابر نیروهای وارد بر آن اتفاق می‌افتد.
جلوگیری از وقوع از تغییر شکل خارج از صفحه دیوارهای غیرسازه‌ای، از مهم‌ترین اهداف استفاده از وال پست ها می‌باشد.
توجه داشته باشید که خود وال پست ها به تنهایی نقشی در تحمل بار جانبی در سازه ندارد و تنها وظیفه مهار دیوارهای غیرسازه‌ای را برعهده دارد.
ضوابط مهم در اجرای وال پست ها:
بند ۴-۵-۴ استاندارد ۲۸۰۰ درباره وال‌پست‌ها:
دیوارهای داخلی یا تیغه‌های با ارتفاع بیش از ۱٫۸ متر، باید به نحو مناسبی مانند استفاده از وادارها و… از نظر جانبی به سازه مهار شوند.
بند ۷-۵-۳ استاندارد ۲۸۰۰ درباره وال‌پست‌ها:
حداکثر طول مجاز هر دیوار غیر سازه‌ای بین دو کلاف قائم، نباید از ۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت آن بیشتر باشد.
حداکثر ارتفاع دیوار غیر سازه‌ای از تراز کف ۳٫۵ متر است. در صورت تجاوز از این مقدار باید دیوار غیرسازه‌ای با تعبیه عناصر افقی و قائم به طور مناسب مقید و محدود شود.
لبه‌های قائم تمام دیوارهای غیر سازه‌ای باید مهار شوند.
لبه‌های فوقانی (افقی) دیوار غیر سازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره ۶ یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیوار سازه‌ای یا کلاف‌های احاطه کننده دیوار غیر سازه‌ای متصل باشد، مقید گردد.
بند ۴-۹-۱-۳ مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان درباره وال‌پست‌ها:
در تمام دیوارهای ساختمان، بویژه در دیوارهای نما، جهت مقاومت در برابر زلزله، ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه طراحی ساختمان در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰) باید رعایت گردد.
به یاد داشته باشید اگر هر کدام از ضوابط مقررات ملی ساختمان رعایت نشود، زیان‌های مالی و جانی زیادی به همراه خواهد داشت.
همچنین اگر ساختمان به دلیل وقوع زلزله دچار تخریب شود و مشخص شود طی طراحی و ساخت، اهمال کاری در اجرای این قوانین صورت گرفته؛ یکی از مقصرین اصلی مهندس مجری و ناظر ساختمان خواهند بود که در اجرای این بخش کوتاهی داشتند.
مسئولیت اجرای صحیح وال پست بر عهده چه کسی است؟
مطابق با مبحث دوم مقررات ملی ساختمان ویرایش ۱۳۸۴، بررسی نقشه‌های اجرایی برعهده مهندس ناظر و مجری ساختمان است.
بنابراین کنترل اجرای درست و دقیق وال پست‌ها بر عهده مهندس ناظر سازه و مهندس ناظر معمار می‌باشد.
مهندس ناظر سازه وظیفه کنترل اجرای صحیح وال پست از نظر الزامات سازه‌ای و لرزه‌ای و مهندس ناظر معمار هم وظیفه کنترل اجرای دیوارهای داخلی وال پست‌ها را دارند.
درصورتی که در یک سازه برای دیواری مطابق با ضوابط مطرح شده، به اجرای وال پست نیاز باشد اما در نقشه‌های اجرایی نشان داده نشده باشد، مهندس ناظر باید دستور اصلاح نقشه‌های اجرایی را به مجری بدهد و اصلاح صورت گیرد.
فیلم آموزشی «نکات اجرایی وال‌پست‌ها»
تمام نکات اجرایی وال‌پست‌ها در قالب یک فیلم آموزشی دو ساعته برای شما تولید شده است تا به عنوان یک ناظر و مجری حرفه‌ای با جزئیات اجرای انواع وال‌پست آشنا شوید.
مشاهده فیلمنکات مهم در جلوگیری از آسیب به سازههای بتنی در حین اجرای وال پست ها
کلیه اتصالات به سازههای بتنی یا با استفاده از میخ و پیچ انجام می‌شود و یا در هنگام اجرای اسکلت سازه بتنی، صفحات دارای گل میخ یا میلگرد جوش شده دارای خم انتهایی در مکان‌ها و مقاطع مورد نظر جایگذاری می‌شوند.
محل میخ یا پیچ در لبه قطعات باید به فاصله‌ای از لبه اجرا شود که موجب قلوه کن شدن پوشش بتنی اعضای سازه نشود.
استفاده از میخ‌های کاشت به صورت ضربه‌ای ممنوع می‌باشد و می‌توان از روش کاشت چرخشی استفاده نمود.
الزاماً زاویه نصب پیچ یا میخ در اجرای اتصالات بر سطوح اعضای سازه به صورت قائم می‌باشد. پیشنهاد می‌شود محل قرارگیری پیچ و یا میخ بر روی قطعات اتصال توسط مته مناسب و با یک شماره کمتر، از قبل سوراخ شود.