روش اجرای سازه تاپ داون (Top – Down)

یکی از روش های اجرای پایدارسازی گودها، روش اجرای معکوس یا روش بالا به پایین (Top – Down) می باشد.

به طور معمول برای احداث ساختمان ها از روش پائین به بالا استفاده می شود که در ابتدا حفاری و گودبرداری آغاز خواهد شد که همزمان با پایدارسازی دیوارهای گود به تراز کف میرسیم. در آنجا فونداسیون سازه را اجرا می کنیم و سپس شروع به ساخت ستون ها و طبقات از تراز کف پی می کنیم و تا آخرین طبقه به سمت بالا ادامه می­دهیم.

در حالی که در روش بالا به پائین (Top – Down) دیگر به این طریق عمل نمی کنیم.

در ابتدا پیش از پرداختن به جزئیات این روش ، برخی از تصاویر اجرای سازه معکوس یا به روش تاپ داون را مشاهده کنید:

روش تاپ داون (Top – Down) به طور معمول برای چه سازه هایی استفاده می شود؟

از تاپ داون معمولا برای اجرای ساختمان هایی که محدودیت فضای عملکرد دارند استفاده می شود. در ساختمان هایی که عملیات عمرانی با توجه به فضای محیطی یا شرایط ترافیکی به سختی می تواند پیش برود، برای بهبود عملکرد ساخت و ساز از روش تاپ داون (Top – Down) استفاده می کنند. این ساختمان ها معمولا به علت داشتن گود با عمق زیاد و در عین حال سطح کم باعث می شوند فضا برای گودبرداری با محدودیت های خاصی همراه باشد. این محدودیت ها عملکرد ماشین آلات و روند پیشرفت پروژه را با کندی مواجه خواهد کرد که از نظر مالی به ضرر پروژه خواهد بود. به همین علت روش تاپ داون گزینه مناسبی برای اجرای این گونه از پروژه ها می باشد.

علاوه بر این نیز، در پروژه هایی که با محدودیت زمان مواجه می باشیم مثل پروژه هایی که با ترافیک خیابان های اصلی تداخل دارند و تاخیر در پروژه به منزله ایجاد مشکلات ترافیکی خواهد بود می توان از روش تاپ داون (Top – Down) استفاده کرد که دارای سرعت اجرای بیشتر نسبت به روش های اجرای مشابه می باشد.

همچنین در سازه هایی که سطح آب زیرزمینی بالا است، حفاری و اجرای سازه های نگهبان و فونداسیون با مشکلاتی همراه است که اگر از روش اجرای تاپ داون استفاده کنیم می توانیم با استفاده از دیوار دیافراگمی و شمع های عمیق مشکلات اجرای ناشی از بالابودن سطح آب زیرزمینی را کاهش بدهیم.

چرا روش اجرای معکوس یا تاپ داون موجب افزایش سرعت ساخت سازه می شود؟

در روش تاپ داون، پس از اجرای بخشی از طبقات منفی یا طبقه های تحتانی می توان به صورت همزمان شروع به ساخت طبقات فوقانی کرد. این نوع عملکرد در دوجبهه باعث افزایش سرعت پیشرفت پروژه می گردد که نسبت به روش های مشابه بسیار محبوب و پرکاربرد می باشد. افزایش سرعت پیشرفت پروژه یکی از مهمترین امتیازهای پروژه محسوب می شود که باعث کاهش بسیاری از هزینه های ناشی از تامین و نگهداری مصالح و … در طول پروژه می باشد.

دوره تخصصی “اجرای سازه به روش تاپ داون – Top down” برای مهندسانی که قصد اشتغال در این حوزه را دارند فراهم آمده است.

آیا هر کسی می تواند سازه را به روش تاپ داون یا معکوس اجرا کند؟

پاسخ به این سوال قطعا خیر خواهد بود. اجرای سازه به روش تاپ داون علاوه بر نیاز به طراحی خاص، نیازمند نیروهای متخصص در اجرا نیز می باشد. تکنسین های این نوع از ساخت و ساز باید کاملا آشنا و مسلط به موضوع و نکات اجرایی باشند تا سازه با بالاترین کیفیت اجرا گردد. قطعا استفاده از نیروهای کارنابلد و ناآشنا باعث بروز اشکالات اجرایی بسیاری در طول پروژه می گردد که به دلیل طراحی خاص اینو نوع پروژه می تواند برای مجری دردسرآفرین باشد. پس پیشنهاد می کنیم حتما برای اجرای این سبک از سازه از افراد متخصص و با تجربه در حوزه اجرای سازه به روش تاپ داون استفاده نمائید.

خلاصه ای از گام های اجرای سازه به روش تاپ داون (Top – Down) :

پیش از آنکه به سراغ توضیح نحوه اجرای سازه به روش تاپ داون بپردازیم توجه به این نکته ضروری است.

روش اجرای تاپ داون، با توجه به شرایط مختلف پروژه، اعم از خاک منطقه، محدودیت های زمانی، محدودیت های بودجه ، امکانات اجرایی در منطقه و … می تواند به روش های مختلفی اجرا گردد.

اجرای بخش هایی که در ادامه ذکر خواهیم کرد می تواند با توجه به مقتضیات طرح و شرایط مربوطه تغییر کند و شیوه های مشابه جایگزین بخش های دیگر بشود.

این مطلب به معرفی یک از متدهای اجرای سازه به روش تاپ داون می پردازد و این به معنی استفاده مطلق از این مراحل برای تمام سازه های اجرا شده به روش تاپ داون نمی باشد.

در اجرای سازه به روش تاپ داون ابتدا دیوارهای دیافراگمی که در نقش سازه نگهبان در پیرامون گود قرار می گیرند را اجرا می کنیم. اگر عرض سازه کم باشد به کمک استرات های فولادی دو دیواره پیرامونی را به یکدیگر متصل می کنیم تا موجب پایداری یکدیگر شوند. اگر عرض سازه زیاد بود در بین دو دیواره شمع های بتنی عمیق اجرا می کنیم که در نقش ستون ظاهر می شوند. حال استرات ها را به دیوارهای دیافراگمی و شمع ها متصل می کنیم.

پس از این کار پایداری خاک را تامین کرده ایم، حال به سراغ حفاری خاک می رویم و تا تراز زیر طبقه منفی یک را حفاری می کنیم. اکنون فضای ایجاد سقف اول را تامین کرده ایم و میتوانیم سقف و دیوارهای طبقه منفی یک را اجرا کنیم. این کار را تا رسیدن به تراز کف گود (پایین ترین طبقه) تکرار می کنیم. دقت داشته باشیم که در طراحی و اجرا به روش تاپ داون حتما باید بازشوهای مناسب برای تامین دسترسی مصالح و ماشین آلات به طبقات پایین تر در نظر گرفته شده باشد. این بازشوها تا رسیدن به تراز کف باقی می مانند و سپس از انتها شروع به بسته شدن می کنند. طبیعتا در نظر گرفتن ارماتورها و اتصالات مناسب برای این بازشوها از نکات حائز اهمیت در این روش اجرا می باشد. در انتهای اجرا به روش معکوس استرات هایی که برای حفظ پایداری خاک قرار گرفته بودند نیز برداشته می شوند.

در ادامه فیلم اجرای سازه به روش تاپ داون را مشاهده کنید:

.

منبع: تحقیق و توسعه موسسه سرا