اثر پی دلتا (∆-P) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اثر ∆-P چیست؟

المان زیر که تحت بار جانبی Q  و بار محوری P قرار گرفته است را در نظر بگیرید. . المان تحت اثر بار جانبی Q تغییرمکانی برابر  ∆‌می‌دهد این تغییر مکان سبب به‌وجود آمدن برون محوری برای بار محوری P می‌شود که این برون محوری لنگری به اندازه ∆×Pرا به لنگر اولیه ناشی از بار جانبی(h×Q) اضافه می‌کند.از طرف دیگر لنگر اضافی∆P(پی دلتا)  خود ایجاد یک تغییر مکان اضافی در المان می‌نماید که این تغییر مکان نیز به نوبه خود اثر(پی دلتا)P-∆و در نتیجه لنگر اضافی جزئی‌تری را ایجاد می‌نماید. واین سیکل مرتبا ادامه خواهد یافت تا زمانیکه جابجایی به تدریج به صفر میل نماید.

P   : بار ثقلی بدون ضریب

Q   : برش افقی طبقه

  ∆ : تغییرمکان جانبی نسبی طبقه

شاخص پایداری

بررسی اثرP-∆ با استفاده از پارامتری به نام شاخص پایداری صورت می‌گیرد،شاخص پایداری نسبت لنگر ثانویه ایجاد شده برP-∆اثر به لنگر اولیه بر اثر برش است که با θنمایش داده می‌شود.

مطابق بند 3-6 آیین‌نامه 2800 ویرایش چهارم در صورتی که شاخص پایداری کمتر از 10 درصد باشد می‌توان از اثرP-∆ صرف‌نظر کردولی اگر شاخص پایداری بیشتر از 10 درصد باشدباید در محاسبات منظور گردد. باید توجه داشت که مقدار شاخص پایداری از مقدار max  تجاوز نکند در این صورت احتمال ناپایداری سازه موجود است و باید در طراحی آن تجدید نظر شود.

نکات تخصصی و کاربردی نرم افزار ایتبس (ETABS) را در دوره "طراحی سازه های فولادی و بتنی با نرم افزار ETABS and SAFE" بیاموزید.

محاسبه برش، لنگرو تغییرمکان

اعمال اثرات P-∆ در سازه منجربه افزایش مقادیر نیروهای داخلی اعم از لنگر و برش و همچنین جابجاییهای جانبی سازه می‌شود.

این افزایش ناشی ازP-∆ با ضریب تشدید بدست آمده از رابطه زیر منظور می‌شود.

شما میتوانید برای تکمیل این آموزش "روش اعمال اثرP-∆   در نرم افزار ایتبس (ETABS) " را نیز مطالعه کنید.

منبع:گروه تحقیق و توسعه  موسسه سرا