روش‌های مهار میلگرد در بتن
مهار میلگردها به چند طریق و چگونه انجام می شود؟
در تمامی قطعات بتن آرمه نیروهای کششی یا فشاری موجود در میلگردهای هر مقطع باید به وسیله مهار میلگردها در دو سمت آن مقطع به بتن منتقل گردد. در این مطلب به بررسی هر یک از روش های مهار میلگرد در بتن می پردازیم.
مهار میلگرد در بتن به یکی از سه روش زیر یا ترکیبی از آنها امکان پذیر است.
- پیوستگی موجود بین بتن و آرماتور در سطح جانبی آرماتور
- ایجاد قلاب استاندارد در انتهای میلگرد
- به کارگیری وسایل مکانیکی در طول میلگرد
مهار میلگرد در بتن به وسیله پیوستگی بین بتن و آرماتور در سطح جانبی آرماتور:
در روش اول این پیوستگی با آج هایی که روی سطح میلگرد وجود دارد امکان پذیر است. میلگرد آجدار در جایی که احتمال ترک خوردگی بتن وجود دارد در مقایسه با میلگرد های تابیده، پیوستگی بهتری را با سیمان ایجاد می کند و باعث می شود ظرفیت تاب آوری کلی سازه توسعه یابد و نیازی ضروری به استفاده از قلاب های انتهایی برای میلگرد وجود نداشته باشد. از این رو استفاده از آنها هزینه تقویت و استحکام سازه را 30 تا 40 درصد کاهش می دهد.
روش دوم که ایجاد قلاب استاندارد در انتهای میلگرد است چگونه انجام می شود؟
در این روش انتهای میلگرد خم شده و به صورت قلاب درآورده می شود. همچنین در مهار میلگرد به این روش برای انتقال نیرو از میلگرد به بتن ایجاد قلاب به تنهایی کافی نیست و باید علاوه بر آن، طول اضافی مستقیم میلگرد از انتهای آزاد میلگرد تا شروع قلاب در بتن وجود داشته باشد.
حداقل این طول اضافی بعلاوه شعاع قلاب انتهایی آن بعلاوه قطر میلگرد، که برای انتقال نیرو لازم است، طول گیرایی نامیده می شود که مطابق شکل به قلاب اضافه شده، در بتن قرارگرفته و مهار خوبی را ایجاد کرده است.
در مبحث 9 مقررات ملی ساختمان هر یک از خم های مشروح زیر قلاب استاندارد تلقی می شوند:
1- میلگردهای اصلی
1-1- خم نیم دایره (قلاب انتهایی 180 درجه) به اضافه حداقل 4db طول مستقیم ولی نه کمتر از 60 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد
2-1- خم 90 درجه (گونیا) به اضافه طول مستقیم برابرحداقل 12db در انتهای آزاد میلگرد
2- برای میلگردهای تقسیم و خاموت ها
1-2- خم 90 درجه (گونیا) به اضافه حداقل 6db طول مستقیم ولی نه کمتر از 60 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد، برای میلگردهای به قطر 16 میلی متر و کمتر
2-2- خم 90 درجه (گونیا) به اضافه حداقل 2db طول مستقیم در انتهای آزاد میلگرد،برای میلگردهای به قطر بیشتر از 16 میلی متر و کمتر از 25 میلیمتر
3-2- خم 135 درجه(چنگک) به اضافه حداقل 6db طول مستقیم ولی نه کمتر از 60 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد
با توجه به انواع مختلف قلاب استاندارد و کارایی مورد نظر که جهت استفاده در میلگردهای اصلی به کار می روند یا میلگرد تقسیم و خاموت ها می توانیم از خم های نیم دایره ،90 درجه و یا 135 درجه استفاده کنیم. اما یک موضوع اجرایی مهم که در آرماتوربندی تیرها و ستون های بتنی اهمیت دارد مسئله استفاده از خم 90 درجه یا 135 درجه برای خاموت هاست.
به دلیل باز شدن آسان قلاب 90 درجه در ستون های بتنی در اثر وارد آمدن بار زلزله، خاموت دیگر قادر نخواهد بود وظایف خود را انجام دهد. بنابراین خاموت ها باید با خم 135 درجه اجرا شوند. که متاسفانه برخی از پیمانکاران به دلیل سختی کار در اجرای این خم ها از خم 90 درجه استفاده می کنند و خسارات جبران ناپذیری را به بار می آورند .
سومین روش مهار میلگرد با به کارگیری وسایل مکانیکی چگونه صورت می گیرد؟
به منظور انتقال بارهای کششی یا فشاری در اتصالات المان های سازه ای و غیر سازه ای می توان از وسایل مکانیکی استفاده نمود که در اصطلاح عام کاشت بولت یا میلگرد نامیده می شود. نیاز به کاشت بولت در بتن به دلایل مختلفی به وجود می آید: کاشت بولت به علت تغییر مشخصات سازه، به علت نقایص اجرا،به علت تغییرات در نقشه های اجرایی و …
مراحل کاشت بولت در بتن:
این مراحل به ترتیب شامل:سوراخ کاری بتن به وسیله دستگاه، به عمق و قطر مناسب _ شستشو و تمیز کاری داخل سوراخ به وسیله دستگاه دمنده و مکنده و در نهایت تزریق و اعمال چسب.
آیا پس از نصب بولت نیاز به انجام آزمایش جهت اطمینان از توانایی مناسب وسیله مکانیکی است؟
بله. کاشت بولت از طریق آزمایش کشش بولت کاشت شده قابلیت کنترل کیفی رادارد و جهت اطمینان از توانایی وسیله مکانیکی در انتقال نیرو ضروری است.
توضیحات و نکاتی که در این مطلب در خصوص مهار میلگردها عنوان کردیم برگرفته از مبحث 9 مقررات ملی ساختمان و مقالات مرتبط با مهار آرماتور در بتن بوده است.رعایت این نکات در زمینه مهار مناسب میلگرد سبب انتقال مناسب نیروهای کششی و یا فشاری موجود در میلگرد به بتن می شود و سازه از استحکام خوبی در برابر بارهایی مثل زلزله برخوردار می شود.
در انتها میتوانید حل تشریحی یک سوال در رابطه با قلاب استاندارد را مشاهده کنید: